Министерство культуры Республики Бурятия
БУ СБДЭЗ «БУРЯАДАЙ ГҮРЭНЭЙ Х. НАМСАРАЕВАЙ НЭРЭМЖЭТЭ АКАДЕМИЧЕСКЭ ДРАМЫН ТЕАТР»
Режим работы кассы
с 10:00 до 18:30,
перерыв с 14:30 до 15:00,
без выходных
8 (3012) 222-537
Республика Бурятия
г.Улан-Удэ, ул.Куйбышева, 38
05
июля
Харагшад, «Арт-подвал» руу наашалагтылши!

Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ гүрэнэй буряад драмын академическэ театр анхан байгуулагдаһаар 85 жэлэйнгээ ойе энэ жэлдэ үргэн дэлисэтэйгээр тэмдэглэжэ байна. Тиин зунай зулгы эгээл эдэ үдэрнүүдтэ, нэрлэхэдэ, «Оройтоһон дуранай охин», «Аба эжын ургынууд», «Ниидэлгэ. Бэлшэрэй түүхэ» гэжэ зүжэгүүд харуулагдаба. Буряад театрай ордон соо хүнэй һууха сүлөө нэгэшье һууригүй, харин биледүүдынь үни хада наймаалагдашаһан байба. Үшөө тиихэдэ, Буряад театр шэнэ нэбтэрүүлгэ июлиин 3-да үдэшын 22 сагта бүтээбэ. Семён Злотниковой зохёоһон «2 нохой» («2 пуделя») гэжэ зүжэг «Арт-подвал» гэжэ газарта харагшадые урибал даа.

Морин хууршан, зүжэгшэн, найруулагша

Морин хуурай ёстой эзэн, бэлигтэй зүжэгшэн, Мухар-Шэбэрэй аймагһаа гарбалтай Виктор Жалсанов һураха, һураха, үшөө дахин һураха гэһэн заршамай дагуу ажабайдалаа зохёодог хүн байна. Тиин тэрэ Борис Щукинай нэрэмжэтэ театрай дээдэ һургуулиин найруулагшадай факультедтэ хоёрдохи курсда һурана. Бусад оюутанай зунаймнай амаралта эхилбэ ха юм гэжэ эгээл эдэ үдэрнүүдтэ өөдөө хаража хэбтээд, хүйһэндөө нёлбожо байгаандань, Виктор Жалсанов Семён Злотниковай «2 нохой» гэжэ зүжэгые Дабацу Юндуновада буряадшалуулһан бэеэрээ харагшадай һонорто дурадхаба.

Харагшадай амилхыень шагнажа байхадаа

Ехэ тайзан дээрэ харагшын аминай соностохоһоо байтагай, тэдэнэр өөһэдөө зүжэгшэнэй нюдэндэ дайралдадагшьегүй ха юм даа. Харин мүнөө зоной нюдэн дээрэ наадажа, тэдэнээ эльгэ хатаха, һанаагаа алдахыень элеэр дуулажа байгаад, роль гүйсэдхэхэ гээшэмнай нохойн наадан бэшэ…

- Мүнөө шэнэ тайзамнай харагшадайнгаа шанха ойро байна. Зүжэгшэдшье баһа харагшадаа ойрохоно болоо. Тиигээд артистын тоглохо гурим кинодо наадаһандал адли болоо. Роль гүйсэдхэгшын шэбэнээдшье хэлэбэл, харагшад тэрэ дороо дуулаад орхино. Зүжэгэй геройн шэг шарайнь хубилхые харагшадай нюдэд элеэр хаража байна. Иимэ зүжэгүүд нэн түрүүн эрхим зүжэгшэдэй зүгһөө һонирхол түрүүлнэ гэжэ би һананаб, - гэжэ Борис Щукинай нэрэмжэтэ театрай дээдэ һургуулиин найруулагшадай факультедэй хоёрдохи курсын оюутан Виктор Жалсанов сэхыень буудаба.

- Харагшад болон бидэ, зүжэгшэд, мүнөө тон түрүүшынхиеэ бэе бэеынгээ ами шагнажа байнабди. Геройн сэдьхэлэй яагаад хүдэлжэ байһаниие ехэ тайзан дээрэ харуулдагтал адляар, имагтал бэеэрээ харуулха бэшэ, нюур аманайнгаа, сэдьхэлэйнгээ хүдэлсөөр, нюдэнэйнгөө шэртэсээр үнэншэмэ зүбөөр зураглажа тэдэнэртээ хүргэхэ ёһотой болонобди, - гэжэ Надежда Мунконова найруулагшынгаа үгэнүүдые тодожо абаба: - Хүнэй нюдэн дээрэ наадаха гээшэ, ехэ тайзан дээрэ, харагшадһаа холо байгаад, наадаһандал адли бэшэ, энэмнай айхабтар хүндэ ажал.

Дашанима Доржиев, Ада Ошорова гэгшэд Дакар, Чапа гэжэ нэрэтэй эрэ ба эмэ нохойнуудые наадаба. 45 минутын туршада үргэлжэлэгшэ зүжэг дотор хахад үгэ хэлэнгүй, нохойнууд юу хэдэг бэ – тэрэниие харуулха гээшэ зүжэгшэнэй, мүн тэдэниие һургаһан найруулагшын хэр эрдэмтэй байһанайнь ёстой гэршэ боложо үгэнэ.

2 нохой гү, али 2 хүн гү?

«2 нохой» гэжэ зүжэгэй гол удхыень Буряад Уласай габьяата зүжэгшэн Надежда Мунконова иигэжэ тайлбарилна:

- Энэ зүжэгнай хадаа үе наһаараа ганса бэе байжа, сэдьхэл соогоо һанаһанаа байһан соонь хэлэжэ ядахадаа нохой, миисгэй мэтын амитадые гэртээ барижа, хүн гээшэ тэдэнэртэеэ хөөрэлдэдэг болошодог. Тэдэнээ өөрынгөө түрэһэн үхибүүд шэнгеэр һанадаг болошоһон ушарнууд манай ажабайдалда хэды олон бэ? Тиимэ хоёр хүн нэгэтэ нохойнуудаа сэнгүүлжэ ябатараа уулзаад, өөр өөрынгөө амитан тухай хөөрэлдэ-хөөрэлдэһөөр, өөр өөрынгөө зол жаргалаа олохоор дүтэ болобошье, юундэшьеб өөрынгөө һурамхи байдалдаа диилдэжэ, өөр-өөрынгөө һанаа үнөөндэ дарагдажа, эбтэй бүлэ зохёохын гол алхам хэжэ биранагүй.

Дакар гэжэ эрэ нохойн эзэнэй роль Буряадай габьяата зүжэгшэн Бэлигтэ Дамбаев гүйсэдхөө. Ямаршье роль гүйсэдхэхэдөө, бурханһаа үгтэһэн талаангаа, ажалша бэрхээрээ оло дахин үржөөжэ, бүхыгөөрөө боложо наададаг Бэлигтын зураглагша эрэ нохойн эзэнэй ролиие иимэ талаантайгаар һая наашадаашье наадаха хүн Ород гүрэн соо түрөөдүй гэжэ эли болобо. Энэ зүжэгшэмнай «2 нохой» гэжэ зүжэгэй найруулагша Виктор Жалсановай ёстой аза болобо гэбэл, алдуу бэшэ.

Һайхан шарайтай, уян нугархай бэетэй эхэнэр һанаха һарбайха нохоймни яашана ааб гээд, урагшаа дүхэгэд гэжэ, арадань зогсоһон эрэ хүн тээшэ ойлгомторгүй халта хондогод гэжэ зогсошоно. Нохоймнил, гэжэ үдэрэй һанаан, һүниин зүүдэн болоһон тэрэ эхэнэрэй сүлөөгүй һарабшалжа байгаад аласые шэртээндэнь, тэрэ эхэнэрые ара нюрганһаань гэтэжэ байһан эрэ хүнэй дотор түрэдэг бэеын мэдэрэл, сэдьхэлэйнь хүдэлсэ, хурисаха дуран, бэеэ барилга - байгаали баабайн эрэ хүндэ заяаһантай, эжы абын үршөөһэн хүмүүжүүлгэтэй яагаад зүрилдэдэгыень үнэншэмэ зүбөөр, ойроо һууһан харагшадай этигэмээр, харуулхын тула Бэлигтэ Дамбаев эхэнэрээр жүрөөдэгшэ тэрэ эрын онгондо оротороо ажаллаба ха юм.

Энэ зүжэг тухай хөөрэжэ бэшэхэдээ, минии талаан бэлиг арайл хүрэхэгүй байна. Тиимэһээ Буряад театрай «Арт-подвалда» юун болодог юм ааб гэжэ burdram.ru гэжэ сайтын соносхолнуудые хараад, хоёр нюдөөрөө хаража, хоёр шэхээрээ дуулажа, сэдьхэлээ ханаад, гэртээ харибалтнай, холо дээрэ байха.

Борис Балдановай гэрэл зураг.

Баяр ЖИГМИТОВ​